Doğal felaketlere hazırlıklı olmalıyız. Cumhuriyet tarihinde karşılaştığımız deprem felaketleri altta Tarih            Yer      Büyüklük (Mw)          Can Kaybı  …. Şeklinde sıralanmıştır. 26 Aralık 1939: Erzincan, 7.9  ~33.000 Türkiye tarihinin en ölümcül depremi. Erzincan yerle bir oldu. 20 Aralık 1942:          Niksar-Erbaa   7.0 ~3.000 Tokat ve çevresinde büyük yıkıma neden oldu. 27 Kasım 1943:          Tosya-Ladik   7.6 ~4.000 Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde. Geniş alanda yıkım. 1 Şubat 1944  Bolu-Gerede:  7.5 ~3.900 Kuzey Anadolu Fay Zonu’nda peş peşe gelen büyük depremler dizisinin parçası. 13 Mart 1992  Erzincan: 6.8  653 1939’daki büyük depremin ardından yeniden büyük bir yıkım. 24 Kasım 1976:          Van-Muradiye 7.3 ~3.840 Doğu Anadolu'daki en yıkıcı depremlerden biri. 17 Ağustos 1999         Gölcük (Kocaeli) 7.4  ~18.000 Marmara Bölgesi'ni vuran büyük felaket. Sanayi ve yerleşim alanlarında devasa yıkım. 12 Kasım 1999:          Düzce  7.2 845 Gölcük depreminin ardından gelen büyük artçı. Şehir merkezi büyük hasar gördü. 23 Ekim 2011 Van:    7.2 604 Erciş ve Van'da ağır yıkım. Çok sayıda bina çöktü. 30 Ekim 2020 İzmir-Sisam    6.6,  117 İzmir’in Bayraklı ilçesinde çok katlı binalar yıkıldı. Tsunami de yaşandı. 6 Şubat 2023  Kahramanmaraş (Pazarcık)    7.7                   6 Şubat 2023  Kahramanmaraş (Elbistan)  7.6 ~50.000+ Cumhuriyet tarihinin en yıkıcı felaketlerinden biri. 11 il etkilendi. 100.000’den fazla bina yıkıldı ya da ağır hasar aldı.     Fay hatları üzerinde bulunan ülkemizde sonuncusu geçen hafta İstanbul’da olan depremler için temel hazırlıklar, can güvenliğini sağlamak ve felaket sonrası toparlanmayı kolaylaştırmak amacıyla bireysel, ailevi ve kurumsal düzeyde yapılması gereken sistemli adımları kapsar. Aşağıda en temel ve etkili hazırlıklar başlıklar altında özetlenmiştir:   1. Yapısal Güvenlik Bina dayanıklılığı: Oturduğunuz binanın deprem yönetmeliğine uygun olup olmadığını kontrol ettirin. Gerekirse yapı denetim firmalarından uzman incelemesi alın. Kolon ve kirişlerde çatlak var mı, kontrol ettirin. Kat ilaveleri ve izinsiz değişiklikler binanın güvenliğini tehlikeye atar; bunlar varsa mühendis kontrolünde değerlendirilmelidir.   2. Evin İçinde Güvenlik Önlemleri Ağır eşyalar (dolap, kitaplık, televizyon) duvara sabitlenmeli. Cam yüzeyler (ayna, pencere) güvenlik filmiyle kaplanabilir. Acil kaçış yolları engellenmemeli, gece karanlığında da kolayca bulunmalı. Doğalgaz vanası, elektrik sigortası ve su vanasının nasıl kapatılacağı ailece öğrenilmeli.   3. Acil Durum Çantası (Deprem Çantası) Her evde kolay ulaşılabilir bir yerde bulunmalı. İçeriğinde şunlar yer almalı: Su (kişi başı en az 3 litre) Konserve yiyecek, kuru gıda İlk yardım malzemeleri El feneri, yedek pil Çakı, düdük Battaniye, yağmurluk Önemli evrakların fotokopisi (kimlik, tapu, sigorta poliçesi) Powerbank, küçük radyo Maske, eldiven, ıslak mendil   4. Aile İçi Planlama Toplanma noktası belirlenmeli: Mahallenizdeki güvenli alanlar (parklar vb.) bilinmeli. İletişim planı yapılmalı: Deprem sonrası tüm aile üyeleriyle nasıl iletişim kurulacağı konuşulmalı. (örn. şehir dışındaki bir akraba iletişim noktası olarak belirlenebilir). Roller paylaşılmalı: Kim yangın vanasını kapatacak, kim çantayı alacak, kim çocuğu tutacak, belirlenmeli.   5. Eğitim ve Tatbikat Aile içinde deprem anında nasıl davranılacağı öğretilmeli: Çök – Kapan – Tutun Merdivenlere koşmamak Asansör kullanmamak Okulda, işyerinde veya evde düzenli tatbikatlar yapılmalı.   6. Sigorta ve Belgeler DASK (Zorunlu Deprem Sigortası) yaptırılmalı ve düzenli olarak yenilenmeli. Eviniz için özel eşya sigortası da düşünülebilir.   7. Komşuluk Dayanışması Apartman ya da site yönetimi ile deprem sonrası plan yapılmalı. Acil müdahale grupları (ilk yardım bilenler, güçlü kişiler, yaşlılara yardımcı olacaklar) oluşturulabilir.   Deprem anında doğru davranışlar, saniyeler içinde hayat kurtarabilir. Panik yapmadan, hızlı ve bilinçli hareket etmek çok önemlidir. Aşağıda deprem anında nasıl davranılması gerektiğine dair bazı temel bilgiler:   1. Hemen "Çök – Kapan – Tutun" Pozisyonunu Al kuralı Bu, dünya genelinde önerilen temel hayatta kalma tekniği olarak söylensede karar vermede kısıtlı zaman ve korugan üçgen teorisiyle çoğu otoritelerce pek geçerli değildir. Onun için “Bulunduğun yerde cenin pozisyonu al” en İYİ çaredir.   2. İçerideysen Dışarı ÇIKMA! Deprem sırasında asla merdiven, balkon veya asansöre koşma. Dışarı çıkmaya çalışırken düşebilir, cam kırıklarıyla veya düşen cisimlerle yaralanabilirsin. Güvende kalabileceğin bir yerde sarsıntının geçmesini bekle.   3. Camlardan ve Ağır Eşyalardan Uzak Dur Camlar kırılabilir, raflar devrilebilir. Pencere, ayna, avize, kitaplık, televizyon gibi nesnelerden uzak dur.   4. Kapı Yanında Bekleme Eski önerilerde kapı eşiklerine geçmek vardı ama bu artık önerilmiyor. Modern yapılarda kapılar sarsıntı sırasında kapanabilir, üzerine düşebilir.   5. Araba Kullanıyorsan: Güvenli bir şekilde kenara çek ve dur. Köprü, alt geçit, tünel, yüksek bina yakınından uzak dur. Aracın içinde kal, başını ellerinle veya bir yastıkla koru. Radyo veya internet üzerinden yetkili açıklamaları takip et.   6. Açık Alandaysan: Ağaç, direk, bina ve enerji hatlarından uzaklaş. Boş bir alanda çömel ve dengeni korumaya çalış. Panikleyen kalabalıklardan uzak dur.   7. Çocuk ve Yaşlılarla Berabersen: Onları sakinleştir, korkuyu yönet. Onlarla birlikte aynı pozisyonu al ve onları korumaya çalış.   8. Sarsıntı Bitince: Gaz, elektrik, su vanalarını kapat. Evin yapısal durumu güvenliyse acil çantayı al. Enkaz riski varsa dışarı çık. Toplanma alanına git ama çevreyi gözlemleyerek ilerle.    Unutma: Deprem sırasında en önemli 3 şey: Sakin kal Kendini koru Sarsıntı geçene kadar hareket etme Önemli bilgi ve resimler yedeklenmeli …   Refika Nemez