Bar Kod yerine QR Kod ? Hızlı Yanıt diye bilinen Quick Respond - QR artık her yerde görmüşsünüzdür: siyah-beyaz desenlerden oluşan küçük kareler. QR kodları menülerde, broşürlerde, ürün ambalajlarında hatta televizyon reklamlarında bile karşımıza çıkıyor. Peki, hiç düşündünüz mü QR kod tam olarak nedir ve nasıl çalışır ? Telefonunuzla bir karekodu taradığınızda sizi nasıl bir web sitesine, videoya ya da ödeme sayfasına yönlendirebiliyor ? Geleneksel barkodlardan çok daha fazla bilgiyi depolayabilen QR iki boyutlu barkod ismi tesadüf değildir. Normal barkod sadece dikey çizgilerden oluşurken, QR kodları hem yatay hem de dikey yönde veriyi kodlayan kareli bir düzen kullanır. Böylece yüzlerce kat daha fazla bilgi saklayabilirler. 1994 yılında, Otomotive devi Toyota’nın yan kuruluşu Denso Wave tarafından araç parçalarını takip etmek için icat edilen QR kodları, bugün pazarlamadan mobil ödemelere kadar pek çok alanda küresel bir araç haline geldi. QR Kodun Yapısı Bir QR kodu rastgele pikseller yığını gibi görünse de her parçası özel bir işleve sahiptir: Bulucu Desenler (Finder Patterns): Köşelerdeki üç büyük kare, tarayıcının kodu doğru şekilde bulmasını ve hizalamasını sağlar. Zamanlama Desenleri (Timing Patterns): Siyah-beyaz piksellerden oluşan çizgiler, tarayıcının kodun boyutlarını ölçmesine yardımcı olur. Hizalama Desenleri (Alignment Patterns): Küçük kareler, kod eğik ya da kavisli yüzeylerde olsa bile doğru okunmasını sağlar. Veri Modülleri (Data Modules): Asıl bilgiyi saklayan küçük karelerdir. Tarama Sırasında Ne Olur ? Telefonunuzun kamerasını bir QR koda tuttuğunuzda aslında birkaç adım gerçekleşir: Tespit: Tarayıcı, bulucu desenleri bularak kodun yönünü belirler. Çözümleme: Zamanlama ve hizalama desenleriyle kodun boyut ve şekli okunur. Yorumlama: Veri modüllerindeki ikili (binary) kod çözülerek URL, metin ya da işlem gibi anlaşılır bilgiye dönüştürülür. Bu işlem saniyeler içinde gerçekleşir ve neredeyse büyülü bir hızla çalışır. Ne Kadar Veri Saklar? QR kodları tıpkı bilgisayarlar gibi veriyi ikili sistemde saklar: siyah kareler “1” beyaz kareler “0” değerini temsil eder. Bu düzen sayesinde: 4.296 alfanumerik karakter (harf + rakam), yaklaşık 7.000 rakam, ya da küçük dosya ve görseller için ikili veri saklanabilir. Ayrıca, hata düzeltme sistemi sayesinde QR kodun %30’u hasar görse bile bilgi okunabilir.   Kullanım Alanları Akıllı telefonların 2017’den itibaren kendi yazılımlarına QR tarama özelliğini entegre etmesiyle QR kodlar hızla yaygınlaştı. 2020’de pandemi döneminde ise adeta patlama yaşandı: temassız ödemeler, dijital menüler, online giriş-çıkışlar QR kodlara dayandı. Bugün QR kodlar; Web sitesi linkleri, Metin ve talimatlar, Kişi bilgileri (vCard), Ödeme bağlantıları gibi birçok amaçla kullanılıyor.   Dinamik QR Kodlar ve Gelecek Gelişen teknolojiyle birlikte “dinamik QR kodlar” hayatımıza girdi. Bunlar, kodun kendisini değiştirmeden içindeki bilginin güncellenmesini sağlıyor. Örneğin: Bir restoranın QR menüsü günlük olarak değiştirilebilir, Etkinlik biletleri kişiye özel hale getirilebilir. Sonuç: QR kodlar basit gibi görünseler de, fiziksel dünya ile dijital dünyayı birleştiren son derece sofistike bir sistemdir. 1990’larda bir otomobil fabrikasında doğan bu küçük kareler, bugün küresel bağlantının simgesi haline gelmiştir. Artık yemek sipariş ederken, Wi-Fi ağına bağlanırken veya bir etkinlikte giriş yaparken gördüğünüz bu küçük karelerin, aslında mühendislik, matematik ve zekânın birleşimi olduğunu hatırlayın. DeMaDiDeMa olmasın ..