Kimi boğuldu, vuruldu kimi de kaza kurbanı oldu !  . Ülke genelinde son dört günde 10 çocuk farklı nedenlerle hayatını kaybetti. Yüreğimizi yakan çocuk ölümleriyle ilgili ailelerin ve toplumun eksiklerine çözüm önerileri:  Çocuk ölümleri, ailelerin gözetim eksikliği ve toplumdaki yapısal güvenlik açıkları ile açıklanabilir, İngiltere ve Kanada'da, ebeveynler için ücretsiz çocuk güvenliği eğitim programları vardır. Evde kazaların önlenmesi, havuz güvenliği, yangın anında davranış gibi konularda bilgilendirilir. Bu programlar ülkemizde hızla başlatılmalıdır. Güvenli çocuk için güvenli okul ve güvenli ev şart" …. Çocuk Ölümlerinin Artan Sebepleri: Sosyal, Kültürel ve Yapısal olarak guruplandırılabilir sorun aslında Devlet politikası olması gerekir. 1. Aile İhmali ve Gözetim Açıkları Çocukların evde ya da dışarıda güvenliksiz ortamlarda yalnız bırakılması, ölümlerin başlıca nedenlerinden biridir. Türkiye’de birçok aile, çocuk gözetiminde “annelik içgüdüsü yeterlidir” anlayışına sahiptir. Ancak modern kent yaşamı, yoğun iş temposu ve dikkat dağınıklığı, çocukların sürekli gözlenmesini zorlaştırır. Küçük yaş grubundaki çocuklar merak duygusuyla hareket eder; açık balkon, bahçe havuzu veya yoğun trafik, saniyeler içinde ölümcül kazalara dönüşebilir. Burada en önemli eksiklik, ebeveynlerin önleyici güvenlik bilgisine sahip olmamasıdır. 2. Kentsel Yapı ve Fiziksel Ortamın Riskleri Türkiye’de şehirleşme süreci çoğu zaman “güvenlik” odaklı değil, rant ve hız odaklı yürümüştür. Bu nedenle: Apartmanlarda korumasız balkonlar, alçak korkuluklar Yollarda yetersiz hız kontrolü ve okul çevresi önlemleri Oyun parklarının standart dışı ekipmanları çocukların ölüm riskini artırır. Avrupa ve Kanada’da çocukların güvenliği için inşaat standartları serttir; örneğin balkon korkulukları belli yüksekliğin altında yapılamaz. Bizde ise denetim gevşekliği nedeniyle bu tür fiziksel risk alanları fazladır. 3. Eğitim ve Bilinç Düzeyi Eksiklikleri Batı ülkelerinde ebeveynlere yönelik zorunlu güvenlik eğitimleri vardır. Türkiye’de ise “ebeveyn okulu” uygulamaları sınırlı ve daha çok özel girişimlerin alanına sıkışmıştır. Çoğu anne-baba için: Boğulma riski için havuz çevresine tel örgü çekilmesi, Çocuğun araç koltuğu kullanımının hayati önemi, Ev kazalarında ilk yardımın nasıl yapılacağı … gibi konularda sistematik bir eğitim almaz. Bilgisizlik, kazaların ölümcül sonuçlarını büyütür. 4. Yoksulluk ve Sosyoekonomik Farklılıklar Çocuk ölümlerinin görünmeyen nedenlerinden biri de sosyoekonomik eşitsizliktir. Yoksul ailelerde: Evler daha küçük ve güvenliksizdir, Çocuklar daha çok sokakta vakit geçirir,  Ebeveynler uzun saatler çalıştıkları için çocuk gözetimi azalır. Bu koşullar, özellikle yaz aylarında trafik kazaları, su kanallarında boğulma, elektrik çarpmaları gibi ölümcül vakaların artmasına neden olur. Yani çocuk ölümleri sadece bireysel ihmal değil, aynı zamanda yapısal yoksulluk sorunudur. 5. Kültürel Alışkanlıklar ve İhmalin Meşrulaştırılması Türkiye’de bazı bölgelerde çocukların “kendi haline bırakılması” kültürel bir normaldir. “Çocuk sokakta büyür” anlayışı, sosyalleşme açısından değerli olsa da güvenlik risklerini artırır. Trafiğin yoğunlaştığı şehirlerde bu anlayış, çocuk ölümlerini adeta davet eder. Ayrıca ailelerin “Allah korur” veya “bizim çocuk dikkatli” gibi inançsal ve kültürel savunularla önleyici tedbirleri küçümsemesi de risk faktörüdür. 6. Kurumsal Eksiklikler Devletin çocuk güvenliğine ilişkin bütüncül politikaları yeterince güçlü değildir. Çocuk ölümleri çoğu zaman “kader” gibi algılanır, sistematik önlem geliştirilmez. Oysa: Okullarda çocuklara yönelik trafik, yangın, deprem eğitimi zorunlu olmalı, Belediyeler havuz, park ve yol kenarlarında çocuk güvenlik protokolleri geliştirmeli, Sağlık Bakanlığı doğum sonrası ailelere çocuk güvenliği rehberi dağıtmalıdır. Bu tür kurumsal müdahaleler, ölümlerin önemli bir bölümünü önleyebilir. 7. Medyanın Rolü Çocuk ölümleri genellikle haberleştirilse de çoğu kez magazin veya dramatik bir dille aktarılır. Ancak medyanın rolü yalnızca dramatizasyon değil, aynı zamanda toplumsal farkındalık üretmek olmalıdır. Bilgilendirici yayınlar, kamu spotları ve belgesellerle ebeveynlerin bilinç düzeyi artırılabilir. 8. Modern Riskler: Teknoloji ve Dikkat Dağınıklığı Son yıllarda çocuk ölümlerinin bir başka nedeni de ebeveynlerin teknolojik meşguliyetidir. Telefonla uğraşan, sosyal medyada vakit geçiren anne-babalar çocuklarının birkaç dakika içinde nasıl tehlikeye sürüklendiğini fark edemeyebiliyor. Bu da “görünmez ihmal” türlerinden biri olarak çocuk ölümlerini artırıyor. Sonuç ve Öneriler:  Çocuk ölümlerinin ardında bireysel ihmalin yanı sıra kentleşme, eğitim, yoksulluk, kültürel normlar ve devlet politikalarındaki eksiklikler yatmaktadır. Bu sorunların çözümü için: Ücretsiz ebeveyn güvenlik eğitimleri (İngiltere/ Kanada modeli) Yasal güvenlik standartları (balkon korkuluğu, okul çevresi hız sınırı vb.) Yoksul ailelere destek paketleri (çocuk bakım desteği, güvenli oyun alanları) Medya yoluyla bilinçlendirme kampanyaları Çocuk güvenliği dersleri (okul öncesinden başlayarak) gibi çok katmanlı önlemler şarttır. Bu tür önlemler, “4 günde 10 çocuk” gibi yürek burkan istatistikleri sadece haber olmaktan çıkarıp toplumsal seferberliğe dönüşebilir. Çünkü her çocuk, koruma ve güven içinde yaşama hakkına sahiptir. Toplum bilimci Prof. Dr. Nilüfer Narlı