Fonksiyonel tıp ve Bütüncül yaklaşım 1. Bütüncül Sağlıklı Yaşam Yaklaşımı Bütüncül Sağlıklı Yaşam Platformu, 2020 yılından bu yana her pazartesi günü alanında uzman hekimlerle sağlık söyleşileri gerçekleştirmektedir. Bu söyleşilerde, fonksiyonel tıp, bütüncül tıp ve geleneksel tamamlayıcı tıp gibi farklı perspektiflerle insan sağlığına bütüncül bir bakış açısı sunulmaktadır. Platform, bireyin sadece organ seviyesinde değil; metabolik, ruhsal ve çevresel boyutlarıyla da değerlendirilmesini temel almaktadır. 2. Fonksiyonel Kan Tahlili Okuma Sanatı Bu bölümde, Prof. Dr. Zafer Yönden'in rehberliğinde fonksiyonel laboratuvar sonuçlarının klasik tıptan farklı olarak nasıl okunması gerektiği ele alınmıştır. Amaç, hastalık ortaya çıkmadan önce, henüz fonksiyonel düzeyde başlayan bozulmaları fark edebilmek ve önlem alabilmektir. Fonksiyonel tahlil okumaları, klasik teşhislerin ötesine geçerek kişiye özel 3. Kuantil Okuma ve Patern Tanımları Zafer Hoca, kan tahlilindeki değerlerin sadece referans aralığında olup olmamasına değil, bu değerlerin dağılım eğrileri içindeki yerlerine dikkat çekmektedir. Bu yöntem, özellikle hastalık öncesi dönemleri anlamakta oldukça etkilidir. Kuantil okuma ile kişisel sağlık analizleri yapılabilir, patern okumaları ile çoklu parametrelerin etkileşimi üzerinden daha anlamlı yorumlar geliştirilebilir. 4. Referans Aralıklarının Sınırları Tıp literatüründe kullanılan %95 referans aralığı, toplum ortalamasına göre belirlenir. Ancak toplumun genel sağlıksızlığı, bu aralığın genişlemesine sebep olmaktadır. Bu da bazı sağlık bozukluklarının gözden kaçmasına neden olabilir. Örneğin, toplumun yarısında magnezyum eksikliği olmasına rağmen, test sonuçları referans aralığı içinde çıktığında bu eksiklik göz ardı edilebilir. 5. Fonksiyonel Tıbbın Sanatsal Yönü Fonksiyonel laboratuvar okumaları sabit kalıplara dayanmaz. Hekim, danışanın özgün biyokimyasal verilerine göre yorumlar geliştirir. Bu nedenle fonksiyonel analiz bir sanat olarak tanımlanabilir. Tıpkı usta-çırak ilişkisi gibi, zamanla gelişen sezgi ve deneyimle kişiye özel çözümler üretilir. 6. Teşhis Değil, Tespit Tıbbı Fonksiyonel tıpta amaç, teşhis koymak değil, tespitte bulunmaktır. Örneğin; henüz klinik olarak diyabet teşhisi konmamış ancak prediyabet belirtileri gösteren bireylerin erken dönemde fark edilerek yaşam tarzı düzenlemelerine yönlendirilmesi esastır. Bu bakış açısı koruyucu hekimliğe hizmet eder. 7. Otoimmün Hastalıklar ve Kök Nedenler Haşimato gibi otoimmün hastalıkların sadece T3-T4 gibi tiroid hormonları ile değil, aynı zamanda bağırsak sağlığı, vitamin eksiklikleri, gıda intoleransları ve moleküler taklit gibi mekanizmalarla da bağlantılı olduğu vurgulanmıştır. Bu kök nedenler hedef alınarak sürdürülebilir sağlık müdahaleleri yapılabilir. 8. Mitokondriyal Sağlık ve Yaşlanma Programda mitokondri fonksiyonlarının yaşlanma, enerji üretimi ve oksidatif stresle ilişkisi de detaylı olarak ele alınmıştır. Mitokondrinin sağlıklı çalışabilmesi için B1, B2, B3, B5 vitaminleri ile glutatyon sisteminin önemi vurgulanmış, yaşlanmanın hücresel temelde nasıl geciktirilebileceği tartışılmıştır.     Prof. Zafer Yönden Kaynakça 1. Bland, J. (2013). Functional Medicine: The New Science of Wellness. The Institute for Functional Medicine. 2. Fasano, A. (2012). Leaky gut and autoimmune diseases. Clinical Reviews in Allergy & Immunology. 3. Gaby, A. R. (2011). Nutritional Medicine. Fritz Perlberg Publishing. 4. Wahls, T. (2014). The Wahls Protocol. Avery Publishing. 5. Brody, T. (1999). Nutritional Biochemistry. Academic Press.