Pandemi Sonrası Ülkelerin En Çok Etkilenen Ekonomik Zorlukları ve Dünya ülkelerinden örneklerle - Türkiye Karşılaştırmalı Analiz Raporu
1. COVID-19 pandemisi, dünya ekonomisinde II. Dünya Savaşı’ndan bu yana görülmemiş bir şok etki yarattı. Ülkeler, sağlık krizinin yanı sıra ekonomik durgunluk, tedarik zinciri kırılganlıkları ve artan eşitsizliklerle mücadele etmek zorunda kaldı. Bu raporda, pandemi sonrası dönemde ülkelerin karşılaştığı temel ekonomik zorluklar incelenecek ve Türkiye’nin konumu karşılaştırmalı olarak analiz edilecektir.
2. Pandemi Sonrası Dünya Ekonomisindeki Başlıca Zorluklar
A. Tedarik Zincirlerindeki Aksamalar
- Üretim ve lojistikte yaşanan kesintiler, otomotivden teknolojiye kadar birçok sektörü vurdu.
- Çin’in sıfır COVID politikası ve Ukrayna-Rusya Savaşı, krizin uzamasına neden oldu.
B. Enflasyon ve Para Politikaları
- ABD Merkez Bankası (Fed) ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) faiz artışlarına gitti.
- Gelişmekte olan ülkelerde döviz kuru baskısı ve enflasyon patlaması yaşandı.
C. İşsizlik ve Gelir Eşitsizliği
- Özellikle hizmet sektöründe iş kayıpları arttı.
- Uzaktan çalışma düzeni, gelir adaletsizliğini derinleştirdi.
3. Türkiye’nin Pandemi Sonrası Ekonomik Durumu
- Büyüme: 2021’de %11 güçlü toparlanma, ancak 2022’de yavaşlama.
- Enflasyon: TÜİK e göre %85 (resmi), ancak enflasyon sepetine göre daha yüksek.
- Döviz Kuru: TL’nin $ karşısında değer kaybı ve Merkez Bankası’nın faiz politikaları.
- İşsizlik: Genç işsizliği %20’nin üzerinde.
4. Karşılaştırmalı yıllık enflasyon
Türkiye % 85
ABD % 6
Almanya % 7
Arjantin % 36
5. Politika Önerileri ve Gelecek Projeksiyonları
- Türkiye için:
- Faiz-enflasyon dengesinin sağlanması,
- İhracat odaklı büyüme modeline geçiş,
- Enerji ve tarımda kendine yeterlilik politikaları.
- Küresel Trendler:
- Yeşil dönüşüm ve dijital ekonomiye uyum,
- Korumacı politikaların etkileri.
6. Sonuç ve Değerlendirme
Türkiye, pandemi sonrası dönemde birçok gelişmekte olan ülke gibi hala çok yüksek enflasyon, döviz kuru dalgalanmaları ve işsizlikle mücadele ediyor. Aslında genç nüfus ve coğrafi avantajlar, uzun vadede toparlanma potansiyeli ….. varken, hala amacı belirsiz – dünyada geleceği için Devlet Planlama Teşkilatını kapatan TEK ÜLKE olarak tarihe geçmiş AKePe Hükümetinin olaylara seyirci kalması hayret verici bir durum olarak değerlendiriliyor.