aHaber izleyenlere atfola… Heryerden kalkıp inebilen - İnsansız ve Silahlı Hava Araçları İHA – SİHA lar için Dünyanın İLK ve TEK olan ‘Uçak gemisi !’ kahramanı, her seçim öncesi BULUNAN ! - Gabarda Petrol, Karadenizde Doğal Gaz ile dünya rezervlerinin artık %95 ine sahip Türkiye’nin yere göre dığdırılamayan İHA/SİHA üretiminde kullandığı malzemeler ve bu malzemelerin ne kadarı yerli ? konusu incelendiğinde: Gövde Kompozit: Karbon fiber, kevlar, cam elyafı mühendislik % 74 E Kartlar (PCB) Uçuş bilgisayar, görev işlemcilerinin devre kartları % 72 Yer Kontrol Yazılım ve donanım, kontrol altyapısı % 70 Elektro-optik ASELSAN CATS % 71 Haberleşme Kripto veri aktarımı, uydu ASELSAN % 90 Motor TEI-PD170 - TUSAŞ Motor Sanayii % 42 Uçuş, Görev, Kontrol TUSAŞ kendi yazılımları % 100 Silah ve Mühimmat ROKETSAN - Cirit gibi füze sistemleri% 96 Radar Sistemleri ASELSAN hareketli hedef tespit (MTI) % 90 Aviyonik Sistemler Uçuş göstergeleri, seyrüsefer sistemleri % 70 Yakıt Sistemleri Gövdeye entegre, yüksek basınçlı sistemler % 60 İniş Takım / Aksamlar Yerli sanayii üretim % 90 Batarya / Enerji Sistem Lityum polimer piller, enerji dağıtım birimleri % 60   YERLİLEŞTİRME konusunda: Kamera Sistemi: Kanada ambargo sonrası ASELSAN tarafından geliştirildi.  TEI-PD170 Turbo: ANKA ve Aksungur .. yerli Dizel Motor kullanılmaya başlandı. Milli mühimmatlar (ROKETSAN): Hassas güdüm kabiliyetli - yerli. Yazılım ve Yapay Zekâ: Yerli kontrol algoritmalarını ve görüntü işleme yazılımları ile önde iken, ÜRÜN YERLİLİK ORANI olarak: Bayraktar TB2 ve AKINCI: % 83 ürün değerinde İTHAL Motor olmasına karşın, TAI (Türk Uzay Sanayii) ANKA: YERLİLİK oranı %85 ve KIZILELMA: Jet motoru İTHAL, geri kalan Gövde iskelet, yazılım, radar, mühimmat sistemleri yerli.   DIŞA BAĞIMLILIK ? konusunda: Kritik bileşenlerde hâlâ birim fiyat değeri üzerinden: Sensor, Radar ve MOTOR gibi çoğu kritik ana akım gereksinimler yabancı ülkelerden tedarik edilen Bayraktar ürünleri MONTAJ görünümünde olup, Motor: Özellikle jet motoru – Ukrayna’dan Lityum batarya hücreleri: Ham madde Çin ağırlıklı. Sensör, Radar ve yedek parçalar ise: Kore, Japonya, Taiwan…. Gibi ülkelerden İTHAL ediliyor.   2024-2025 verileri ile Sivil & Askeri İHA DÜNYA pazarı $ MİLYAR olarak: 1 Çin: $ 35 DJI (ticari pazarın %70'i), EHang, Autel Robotics 2 ABD $ 28 General Atomics (askeri), Skydio, Insitu (Boeing) 3 İsrail $ 7.9 Elbit Systems, IAI (Heron, Harop), Rafael 4 Fransa $ 4.8 Parrot, Thales, Dassault (askeri İHA'lar) 5 Rusya $ 3.1 Orion, Lancet, ZALA (yaptırımlar nedeniyle kısıtlı) 6 İran $ 2.3  Shahed-136 (kamikaze drone'ları), Mohajer serisi 7 Türkiye $1.2 Baykar (Bayraktar TB2), TAI Anka, Vestel Karayel   Ticari İHA pazarının tek başına %70'ine hakim Çin ve Dünya Yıllık İHA İhracat Hacmine sahipken, 2024-2025 tahminlerinde dikkat çeken - Öne Çıkan Gelişmeler Askeri İHA Yetenekleri (Muharebe & Keşif Drone'ları) Teknolojik gelişmişlik, savaş deneyimi ve filo büyüklüğüne göre Çin: ticari drone (DJI) konusunda lider ve askeri ihracatını artırırken, ABD, yüksek teknolojili askeri İHA'lar konusunda önde.  Daha sonra sırada olan İran: Rusya-Ukrayna savaşında öne çıkan çok ucuz kamikaze drone sanayii kendinden bahsettiriyor.  Türk ordusuna 10 adet uzun menzil IAI Heron kiralayan İsrail, elektronik harp ve AI destekli İHA'lar konusunda uzmanlaşırken, Türkiye, ağırlıklı olarak TSK için üretilen ‘Bayraktar TB2’ ile iç pazara hakim.   Milli Sanayi Açısından Ürünün MECBURİ Yerlilik Oranları ? TSE / KOSGEB: kriterlerinde %51 ve üzeri “Yerli Malı Belgesi” için asgari sınır. Savunma sanayiinde MİLLİ ürün: Kritik sistemlerde dışa bağımlılığın azaltılması için hedeflenen sınır - en az %70 ve üzeri olmalı. Stratejik ürünlerde: Yazılım, donanım ve tasarım dahil %85-100 “tam millî” yerli olması istenir. KOBİ desteklerinden faydalanma limiti (KOSGEB) ise: Kamu ihalelerine “yerli ürün” olarak girebilmesi için alt eşik - kriterlerinde en az %51olmalı kiriterlerine rağmen maalesef sektör çoğunluğu YERLİ MİLLİ MONTAJ haline dönüşmüş durumda.       Uzun yıllar, Milletin verdiği vergilerle Dünya çağında ÇOK BÜYÜK başarılar kazanan: Aselsan, Roketsan, TAİ … gibi dünya ile rekabet eder deneyim sahibi milli kuruluşlarımız pasifize edilirken, maalesef her devlet ihalesinde önü açılan: HERŞEYİ yabancı – MONTAJ – özel sektör Baykar - Bayraktar Türk Silahlı Kuvvetleri ve emniyet için üretimi ile, Türk askeri İHA/SİHA pazarının %60-70'ine hakim ve yıllık $ 1.5 Milyar tutarında satış yapıyor.