İsteseler tek başına İKTİDAR olabilecek 16 MİLYON EMEKLİ ..
Dünyanın EN İYİ İŞİ 'hiç tanımadığı - görmediği patronu tanrı olan din adamlığıdır' gerçeği ile, Dünyanın İLK 88 ülke listesine 'emeklilik sistemi İYİ olan' HİÇBİR müslüman ülke girememiş.
Türkiye'de emeklilik sistemi, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yönetilir ve üç ana sigorta kolunu kapsar:
- 4A (SSK): İşçi olarak çalışanları kapsar.
- 4B (Bağ-Kur): Esnaf, serbest meslek sahipleri ve çiftçileri kapsar.
- 4C (Emekli Sandığı): Devlet memurlarını kapsar.
Emeklilik Şartları
Türkiye'de emeklilik şartları, sigortalılık başlangıç tarihine, prim ödeme gün sayısına ve yaşa göre değişir. Genel olarak:
- Emeklilik yaşı kademeli olarak artmaktadır.
- Prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık süresi de emeklilik için önemlidir.
Gelişmiş Ülkelerle Karşılaştırma
Türkiye'deki emeklilik sistemi, gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında bazı farklılıklar gösterir:
- Emeklilik Yaşı: Gelişmiş ülkelerde emeklilik yaşı genellikle daha yüksektir. Örneğin, bazı Avrupa ülkelerinde emeklilik yaşı 67'ye kadar çıkmaktadır.
- Prim Sistemi: Gelişmiş ülkelerde genellikle daha istikrarlı ve uzun vadeli prim sistemleri uygulanmaktadır.
- Emekli Maaşları: Gelişmiş ülkelerde emekli maaşları, genellikle yaşam standartlarını koruyacak düzeydedir.
- Özel Emeklilik: Gelişmiş ülkelerde özel emeklilik sistemleri daha yaygındır ve devlet destekli emeklilik sistemlerini tamamlayıcı rol oynar.
Türkiye'deki Emeklilik Sisteminin Zorlukları
Türkiye'deki emeklilik sistemi, bazı zorluklarla karşı karşıyadır:
- Demografik Değişimler: Nüfusun yaşlanması, emeklilik sisteminin sürdürülebilirliğini zorlaştırmaktadır.
- Kayıt Dışı İstihdam: Kayıt dışı istihdam, prim gelirlerini azaltmakta ve emeklilik sistemini olumsuz etkilemektedir.
- Ekonomik Dalgalanmalar: Ekonomik dalgalanmalar, emeklilik fonlarının değerini etkileyebilmektedir.
Sonuç olarak:
Türkiye'deki emeklilik sistemi, gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında bazı farklılıklar göstermektedir. Sistem, demografik ve ekonomik zorluklarla başa çıkmak için sürekli olarak güncellenmekte ve iyileştirilmektedir.
Emekli mağduriyeti,
Geniş bir yelpazede farklı sorunları içeriyor. Emekli mağduriyeti sorunları:
1. Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) Sorunu:
- 1999 yılında yapılan yasa değişikliğiyle emeklilik için yaş şartı getirilmesi, prim gün sayısı ve sigortalılık süresini doldurmuş ancak yaş şartını sağlayamayan kişilerin mağduriyetine yol açtı.
- Bu kişiler, uzun yıllar boyunca emekli olabilmek için yaşlarının dolmasını beklemek zorunda kaldılar.
- 2023 yılında çıkan EYT yasası ile bu mağduriyet büyük oranda giderildi. Fakat, hala bu konuda bazı eksikliklerden bahseden mağdurlar bulunmaktadır.
2. Düşük Emekli Maaşları:
- Birçok emekli, aldığı maaşın geçimini sağlamaya yetmediğinden şikayet ediyor.
- Enflasyonun yüksek olması, emekli maaşlarının alım gücünü düşürüyor.
- Özellikle en düşük emekli maaşı ile geçinmek zorunda kalan emekliler ciddi mağduriyetler yaşamaktadır.
3. Emekli Maaşları Arasındaki Adaletsizlikler:
- Farklı dönemlerde emekli olanlar arasında maaş farkları bulunuyor.
- Aynı prim gün sayısına ve sigortalılık süresine sahip olanlar arasında bile maaş farklılıkları olabiliyor.
- Bu durum, emekliler arasında adaletsizlik duygusuna yol açıyor.
4. Sağlık Hizmetlerine Erişim Sorunları:
- Bazı emekliler, özellikle kırsal bölgelerde, sağlık hizmetlerine erişimde zorluk yaşıyor.
- Özel hastane ve sağlık hizmetlerinden yararlanmak isteyen emekliler, yüksek maliyetlerle karşılaşıyor.
5. Sosyal Haklarda Kısıtlamalar:
- Emeklilerin sosyal aktivitelere katılımı ve kültürel etkinliklerden yararlanması konusunda kısıtlamalar olabiliyor.
- Emeklilere yönelik sosyal destek ve hizmetlerin yetersiz olduğu durumlar yaşanabiliyor.
6. Kademeli Emeklilik Sorunu
- EYT yasası sonrası bazı vatandaşlar kademeli emeklilik beklentisi içerisine girmiştir. Fakat bu konuda henüz bir yasa çıkmamıştır. Bu sebeple bu beklenti içinde olan vatandaşlar mağduriyet yaşamaktadır.
Çözüm Önerileri:
- Emekli maaşlarının iyileştirilmesi ve enflasyona karşı korunması.
- Emekli maaşları arasındaki adaletsizliklerin giderilmesi.
- Sağlık hizmetlerine erişimin kolaylaştırılması ve yaygınlaştırılması.
- Emeklilere yönelik sosyal destek ve hizmetlerin artırılması.
- Kademeli emeklilik konusunun yasalaştırılması.
Emekli mağduriyeti, karmaşık ve çok yönlü bir sorun. Bu sorunun çözümü için kapsamlı ve uzun vadeli politikaların geliştirilmesi gerekiyor.
Dünyanın en iyi emeklilik sistemleri:
Bunu değerlendiren çeşitli endeksler ve raporlar bulunmaktadır. Bunlardan en bilineni, Mercer CFA Enstitüsü Küresel Emeklilik Endeksi'dir. Bu endeks, emeklilik sistemlerini yeterlilik, sürdürülebilirlik ve bütünlük gibi kriterlere göre değerlendirmektedir.
Mercer CFA Enstitüsü Küresel Emeklilik Endeksi'ne göre, dünyanın en iyi emeklilik sistemlerine sahip ülkeler şunlardır:
- Hollanda: Yüksek emekli maaşları, güçlü sosyal güvenlik ağı ve iyi yönetilen emeklilik fonlarıyla öne çıkmaktadır.
- İzlanda: Sürdürülebilir ve kapsamlı bir emeklilik sistemine sahiptir.
- Danimarka: Yüksek emekli maaşları, güçlü sosyal güvenlik ağı ve iyi yönetilen emeklilik fonlarıyla öne çıkmaktadır.
- İsrail: Güçlü ekonomik yapısı ve iyi yönetilen emeklilik fonlarıyla dikkat çekmektedir.
- Singapur: Zorunlu tasarruf sistemine dayalı, iyi finanse edilmiş bir emeklilik sistemine sahiptir.
Bu ülkelerin ortak özellikleri şunlardır:
- Yüksek emekli maaşları
- Güçlü sosyal güvenlik ağları
- İyi yönetilen emeklilik fonları
- Sürdürülebilir ve kapsamlı sistemler
Diğer öne çıkan ülkeler:
- Avustralya
- Finlandiya
- İsveç
- Norveç
- Yeni Zelanda
- Kanada
- Şili
Bu ülkeler, emeklilik sistemlerinin başarısı ile dikkat çekmektedir.