İstanbul Depremi Felaket Senaryosu
Hükümet, olası bir İstanbul depreminde tahliye koridoru olarak 237 köprü ve viyadük kullanılacağını söylüyor. Tamamda Şişli ermeni mezarlığı dahil heryeri beton yaptığınız - toplanma alanı bırakmadığınız şehirde? insanlar nerelerde toplanacak, o köprülere ulaşacak. ?
AKePe adına soruyu aslen Trabzonlu (illaki) Hz. Yapay Zeka (sav) pirimize sordum. 16 saniyede verdiği cevap ÜRKÜTÜCÜ ….
1. Safha: Depremin İlk Anı ve Çöküş
- Sabah 07:24. 7.5 büyüklüğünde bir deprem, Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın Marmara segmentinde kırılma ile gerçekleşir.
- 90 saniye süren sarsıntı sırasında yeni inşa edilen bazı konutlar ayakta kalırken, 1999 öncesi yapılmış çok sayıda bina (özellikle Avcılar, Esenyurt, Zeytinburnu, Bakırköy, Küçükçekmece bölgeleri) ağır hasar alır veya tamamen çöker.
- Elektrik, su ve doğal gaz hatlarında patlamalar meydana gelir, büyük çaplı yangınlar başlar.
- İstanbul’daki 237 köprü ve viyadük tahliye için planlanmışken, en az %30’u (özellikle eski yapılar veya zemini kötü olan bölgelerde) hasar görür, bazıları tamamen yıkılır.
- İlk kaos:
- Telefon şebekeleri çöker.
- Sosyal medyada bilgi kirliliği başlar.
- İnsanlar araçlarıyla kaçmaya çalışır, ana arterler (E5, TEM, Sahil Yolu) tamamen tıkanır.
- Toplanma alanı kalmadığı için insanlar, yıkılmamış alışveriş merkezleri, okul bahçeleri ve boş buldukları geniş cadde kenarlarında rastgele toplanır.
2. Safha: İletişim ve Lojistik Çöküşü
- İlk 12 Saat:
- Toplanma alanlarının yetersizliği sebebiyle halk; hastanelerin bahçelerine, mezarlıklara, boş arazilere yönelir.
- Tahliye koridoru olarak belirlenen köprülerin bir kısmı tamamen devre dışıdır; bu yüzden Anadolu Yakası'ndan Avrupa Yakası'na geçiş neredeyse imkânsız hale gelir.
- Ulaşım felci:
- Metro hatları çöktüğü için kullanılamaz.
- İBB ve AFAD, sahra hastaneleri ve geçici barınma alanları kurmaya çalışır ama trafik yüzünden yardım ekipleri saatlerce ilerleyemez.
- Helikopterle kurtarma çalışmaları başlar ama kötü hava koşulları (toz, duman) nedeniyle verim çok düşük olur.
- İnsan hareketleri:
- Panik içindeki halk yaya olarak şehir dışına çıkmaya çalışır.
- TEM ve E-5'in yıkılan bölümlerinden dolayı insanlar doğrudan kuzeye (ormanlık alanlara) veya batıya (Trakya yönüne) doğru göç etmeye çalışır.
- Salgın riski başlar: Temiz su, barınma ve tuvalet imkânları tamamen yetersizdir.
3. Safha: İkincil Felaket ve Uzun Vadeli Çöküş
- İlk 3-7 Gün:
- Artçı depremler devam eder (5.0 - 6.0 büyüklüğünde).
- Hasarlı binalara girmeye çalışanlar yeni göçüklerle hayatını kaybeder.
- Gıda, su ve ilaç sıkıntısı zirve yapar; marketler boşalır, yağmalama olayları başlar.
- Hastaneler ağır yaralıları taşıyamaz hale gelir; sağlık sistemi çöker.
- Şehirden çıkış:
- Kalan sağlam köprü ve viyadükler bile, artçılar nedeniyle kullanılmaz hale gelir.
- Sahil şeridinde yaşayanlar, tekneler ve küçük feribotlarla Marmara Denizi üzerinden kaçmaya çalışır.
- Kuzey Ormanları'na ve kırsal bölgelere doğru kitlesel yürüyüşler başlar.
- Toplumsal düzenin bozulması:
- Kamu otoritesi, sınırlı bölgelerde güvenlik sağlayabilir (örneğin havalimanı çevresi).
- Mahalle bazında yerel dayanışma grupları oluşur; ama yağma, saldırı ve sağlık krizleri yaygınlaşır.
Senaryonun Özeti:
- En büyük zafiyet: Toplanma alanlarının olmaması ve köprülerin tahliye sırasında yıkılması.
- En büyük kayıp: Ulaşım, sağlık, iletişim ve gıda lojistiğinin aynı anda çökmesi.
- En büyük tehdit: İkincil felaketler (salgın, yangın, sosyal çöküş).