Yunanistan neden bu kadar antisemitik?
Yunanistan’daki antisemitizmin beklenenden yüksek olmasının birçok nedeni var. Ancak ilginç olan şu ki, bir özel ankete (veya benzer anketlere) katılan birine Yahudiler hakkında ne düşündüğünü sorarsanız, çoğu “Şahsen Yahudilere karşı hiçbir şeyim yok” diye cevap verir. Üstelik bu yorum, başka bazı Avrupa ülkelerinde olduğu gibi “politik doğruculuk” gereği yapılmaz çünkü Yunanlılar politik doğruculuğa pek aldırmamalarıyla ünlüdür.
Peki mesele nedir? Önce klasik nedenlerden başlayalım: Hristiyanlık, özellikle eski tip Hristiyanlık. Sonra Yahudilerin, bulundukları yerlerde iş yaparak servet elde etmeyi başarmaları. Yunan ana karasında, bölge yüzyıllar boyunca Osmanlı yönetimi altındaydı. Dolayısıyla, eğer Yunan olmayan bir halk ekonomik olarak başarılı olduysa, bu büyük ihtimalle “baskıcı” ile yakın ilişkilerinden kaynaklanıyordu. Yunanlılar iyi durumda değilse, bunun nedeni yine “baskıcı” idi. Yani Osmanlı Türkleri.
20, yüzyıla gelindiğinde ise İsrail devleti kuruldu. Yunanistan, bu erken dönem çatışmalar boyunca hep Arap yanlısı bir tavır takındı; çünkü biz her zaman “mazlumdan” yana olmayı severiz iddiaları vardı. Ayrıca, İsrail’in düşmanlarının çoğu – Mısır, Lübnan, Suriye, Ürdün – ile oldukça yakın ilişkilerimiz vardı. Ortak bir tarihimiz bulunuyordu ve bu ülkelerde canlı Yunan toplulukları mevcuttu derler.
Tarihsel bağlardan olsa gerek İsrail, Türkiye’ye karşı dostane bir tavır almayı seçti. Türkiye ile ilişkilerimiz inişli çıkışlı olsa da çoğunlukla kötüydü. Hâlâ da öyle; Türkiye, bölgede Yunanistan’ın potansiyel düşman olarak gördüğü tek ülke konumunda.
Yunanistan onlarca yıl boyunca Filistin davasını destekledi. Belki de Filistin yanlısı duruşu bu kadar güçlü olan tek Avrupa ülkesi. Televizyon haberleri, İsraillilerin Filistinli sivilleri öldürdüğüne dair haberlerle dolup taşar. İsraillilere karşı bir saldırı olduğunda ise bunun faili Hamas veya Filistinliler olarak değil, adı anılmayan korkak teröristler olarak sunulur.
Yunanistan aynı zamanda güçlü bir şekilde ABD karşıtıdır ve Rusya yanlısıdır. Hem de fazlasıyla. İsrail ise ABD’nin yakın müttefikidir ve Rusya’ya pek yakın değildir. Yunanlılar ayrıca İran yanlısıdır. Bunun nedeni yine ortak tarih olabilir. Ancak İsrail-İran ilişkilerinin durumu da bu açıdan pek yardımcı olmuyor. Dolayısıyla, Yunanistan’ın birçok araştırmada “antisemitik” ölçekte yüksek çıkmasının pek çok nedeni var.
Ancak artık işler değişiyor. Yukarıda sayılan nedenlerin çoğu, hatta tamamı artık sorun olmaktan çıkıyor. İnternetin yaygınlaşmasıyla birlikte genç Yunanlılar her hikâyenin tüm taraflarını görme şansı buluyor. Artık her şeyin siyah-beyaz olmadığını anlıyorlar. Bu yüzden, sözü edilen araştırmada yaş gruplarına göre sonuçlara bakarsanız, genç neslin antisemitizme çok daha az meyilli olduğunu görürsünüz; yine de hâlâ bazı efsane ve önyargılara yatkınlar.