Johann Wolfgang von Goethe ‘Faust’ kitabı Eserin Önemi Goethe’nin Faust’u, Alman edebiyatının ve dünya klasikleri arasında benzersiz bir yere sahiptir. İki bölümden oluşan eser, yazarı tarafından yaklaşık 60 yıl boyunca (1770’lerden 1831’e kadar) defalarca gözden geçirilmiş, olgunlaştırılmıştır. Temelini, Ortaçağ’da yaşamış Faust efsanesi oluşturur. Efsaneye göre, bilgiye doymayan bir bilgin, şeytanla anlaşma yaparak sınırsız bilgi ve haz karşılığında ruhunu satar. Goethe, bu hikâyeyi insanın anlam arayışının, bireysel özgürlüğünün, aşkın, suçun ve kefaretin destansı bir anlatısına dönüştürmüştür. Olay Örgüsü Prolog: Tanrı ile Mefistofeles’in Bahse girmesi: Eser, gökyüzünde geçen alegorik bir sahne ile açılır. Tanrı, insanların hata yapsa da doğru yolu bulacağına inanır. Mefistofeles ise insanın zayıf ve yozlaşmış olduğunu savunur. Aralarında Faust’un ruhu üzerine bir bahis yapılır: Mefistofeles - Mefisto / ŞEYTAN, Faust’u yoldan çıkarabilirse kazanacaktır. Faust’un Çaresizliği: Doktor Faust, uzun yıllarını teoloji, hukuk, tıp ve felsefeye vermiştir ama gerçeğin anlamına ulaşamamış, tatminsizdir. Laboratuvarında intihar etmeyi düşünür. Tam bu sırada Paskalya ilahileri duyar ve hayatına devam etmeye karar verir. Mefisto ile Tanışma ve Anlaşma: Faust, kara büyü aracılığıyla ruhlar âlemiyle iletişime geçer. Mefistofeles karşısına çıkar. Ona gençlik, güç, zevk ve sınırsız bilgi vaat eder. Faust, “Eğer bir an bana öyle mutluluk verirse ki, ‘Dur, gitme! Ne güzelsin’ dersem, o an ruhum senindir” şartıyla anlaşmayı kabul eder. Gretchen (Margarete) Trajedisi: Faust, Mefistofeles’in yardımıyla genç ve saf Margarete (Gretchen) ile tanışır. Ona âşık olur, fakat bu aşk hem Gretchen’in hem de ailesinin felaketi olur. Gretchen’in annesi, Faust’un verdiği büyülü iksiri içerek ölür. Gretchen’in kardeşi, Faust ile Mefistofeles arasındaki düelloda ölür. Gretchen hamile kalır, toplum baskısı altında bebeğini öldürür ve hapse atılır. Faust onu kurtarmak ister, ancak Gretchen suçunu kabul eder ve idama gitmeyi seçer. Onun bu tavrı “kurtuluş” olarak yorumlanır. İkinci Bölüm – Felsefi ve Politik Derinleşme Faust, artık bireysel haz peşinde koşmaz; daha büyük, toplumsal ve sanatsal idealler arar. Mefisto’nun tanıştırdığı İmparator’un yanına gider, ona para sistemi ve ekonomik düzen hakkında öneriler sunar (kağıt para sahnesi, kapitalizm eleştirisi). Truvalı - Helen of Troy ile evlenir (Klasik ve romantik kültürlerin birleşimi). Kral için Büyük toprak ıslah projeleri yapar, halkın refahını arttırmaya çalışır. Ancak bu projeler, bazı masum insanların yerinden edilmesine neden olur. Faust, sonunda yaşlılığında mutluluğu “toplumun yararı için yapılan hizmet” işlevinde bulur ve “Dur, gitme! Ne güzelsin” derken o an ölür. Finalde:  En büyük melek Mefisto – Şeytan, Faust’un ruhunu almaya gelir; ancak melekler, Faust’un hayatındaki iyilik ve arayış nedeniyle ruhunu cennete götürür. Mefisto oyunu kaybeder.   Kitapta Temalar ve Karakter Analizi İnsanın Sınır Tanımaz Merakı: Faust, bilginin sınırlarını zorlar; bu yönüyle modern bilim insanının alegorik bir temsilidir. Şeytan ve İnsan İlişkisi: Mefistofeles, kötülüğün cazibesini, ironi ve zekâ ile temsil eder. Aşk ve Trajedi: Gretchen, masumiyetin ve toplum baskısının kurbanıdır. İyilik-Kötülük Diyalektiği: Tanrı, insanın hata yoluyla olgunlaşabileceğini savunur. Toplum Eleştirisi: İkinci bölümde ekonomi, politika ve güç ilişkileri hicvedilir.   Bu büyük yapıtın Edebi Önemi ve Etkisi Faust, Batı edebiyatında insan ruhunun en derin çatışmalarını ele alan eserlerden biridir ve kendisinden sonra gelen Nietzsche, Thomas Mann, Bulgakov gibi pek çok yazar ve düşünürü etkilemiştir. Goethe’nin 60 yıl nerdeyse - yaşam boyu üzerinde çalıştığı bu eser, bireysel ve kolektif ahlakın sınırlarını sorgular halde hala günümüz için geçerli çoğu konuya ışık tutar.