"1919’un Şifresi" Hulki Cevizoğlu, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş sürecine giden yolda 1919 yılının kritik olaylarını ve arka planını sorgulayan araştırma-analiz türünde bir eserdir. Kitap, özellikle Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a çıkışı, bu kararın neden alındığı, İngiltere ve İstanbul Hükûmeti’nin rolü, yerli işbirlikçilerin durumu ve dış müdahalelerin kapsamı gibi meseleleri sorgulayıcı bir dille ele alır. 1. Tarihsel Arka Plan 1918 Mondros Mütarekesi sonrası Osmanlı ordusu dağıtılmış, ülke işgal edilmiştir. 1919 yılı, Türk milletinin kaderini belirleyecek bir dönüm noktasıdır. Kitap, bu yılın sadece bir sonuç değil, iyi planlanmış bir stratejinin parçası olduğunu savunur. 2. Mustafa Kemal’in Samsun’a Gönderilmesi Resmi tarihte “vatanı kurtarmak için görevlendirildiği” yazılır. Cevizoğlu, bu kararın arkasındaki İngiliz ve Osmanlı bürokratlarının etkisini irdeler. Sorular “Neden o seçildi, İngilizler neden onay verdi, Gerçek niyet neydi ?” 3. Şifreli Mesajlar ve Belgeler Kitapta birçok şifreli belge, telgraf ve yazışmaya atıf yapılır. Bu belgeler üzerinden dönemin siyasal satrancı çözülmeye çalışılır. Özellikle İstanbul’daki saray ve İngiliz istihbaratının hamleleri ön plandadır. 4. İstanbul Hükûmeti ve İşbirlikçiler Sadrazam Damat Ferit Paşa ve çevresi sert şekilde eleştirilir. Kitap, bu grubun İngilizlerle olan ilişkisini “teslimiyetçilik” olarak tanımlar “Mandacılık” fikrinin nasıl yayıldığı ve destek bulduğu da işlenir. 5. İngilizlerin Rolü Kitap, işgalin sadece askerî değil, psikolojik ve istihbarat temelli olduğunu gösterir. İngiltere’nin Anadolu’daki ayrılıkçı hareketleri ve Kürt, Ermeni oluşumlarını nasıl desteklediği ele alınır. İngiliz istihbaratı tarafından yürütülen sosyal mühendislik faaliyetleri vurgulanır. 6. Atatürk’ün Stratejisi Atatürk’ün askeri dehasının ötesinde siyasi öngörüsü vurgulanır.İngilizleri kandırarak Anadolu’ya geçişi ve Anadolu’daki halk desteğini organize etmesi kitabın merkez noktasıdır.Kitap, Atatürk’ün gerçek niyetinin “milleti harekete geçirmek” olduğunu gösterir.   ANALİZ ÖZETİ “1919’un Şifresi”, tarih kitaplarında genellikle kahramanlıklarla öne çıkan bir süreci farklı bir perspektiften ele alarak, olayların ardındaki istihbarat faaliyetleri, gizli anlaşmalar, işbirlikçiler ve psikolojik savaş unsurlarını ifşa etmeyi amaçlamaktadır.  Yazarın yaklaşımı yer yer komplo teorilerine yaklaşsa da sunduğu belge ve sorgulamalar, okuyucuyu düşünmeye teşvik ederken. Sebep: ABD'nin Gizli Müdahaleleri ve Mandacılık Tartışmaları Cevizoğlu, kitabında ABD'nin 1919'da Türkiye üzerindeki gizli müdahalelerini detaylandırmaktadır. Özellikle ABD'nin Yunanistan'ı destekleyerek Anadolu'ya yönelik işgal planlarına dahil olduğu ve bu süreçte misyonerler, savaş gemileri ve generaller aracılığıyla etkin rol oynadığı belirtilmektedir. Ayrıca, Halide Edip Adıvar gibi isimlerin öncülüğünde kurulan Wilson Prensipleri Cemiyeti'nin, ABD mandasını savunduğu ve bu düşüncenin dönemin aydınları arasında tartışma yarattığı vurgulanmaktadır. Gelişme: Mustafa Kemal'in Stratejik Hamleleri ve Direnişin Örgütlenmesi Kitapta, Mustafa Kemal Paşa'nın Amerikan Generali ile yaptığı gizli görüşmeler ve ABD Başkanına yazdığı mektubun içeriği gibi önemli belgeler sunulmaktadır. Bu belgeler, Mustafa Kemal'in Anadolu'da direnişi örgütlerken uluslararası dengeleri nasıl gözettiğini ve stratejik hamlelerle bağımsızlık mücadelesini yönlendirdiğini göstermektedir. Ayrıca, ABD'nin İstanbul'u Vatikan benzeri bir yapıya dönüştürme planları ve Türkiye'yi federatif bir yapıya kavuşturma hedefleri de kitapta ele alınan konular arasındadır. Sonuç: Resmi Tarihin Ötesinde Bir Perspektif Cevizoğlu'nun çalışması, resmi tarih anlatılarının ötesine geçerek, Türkiye'nin bağımsızlık mücadelesinde dış güçlerin gizli planlarını ve içerdeki mandacı eğilimleri ortaya koymaktadır. Kitap, okuyuculara dönemin karmaşık uluslararası ilişkilerini ve iç dinamiklerini anlamada farklı bir bakış açısı sunmaktadır. Bu yönüyle, 1919’un Şifresi, tarih meraklıları ve araştırmacılar için önemli bir kaynak niteliğindedir.