Dünyanın Bilinen En Eski Halısı Pazyryk – Pazırık Halısı, 1949 yılında Rus arkeolog Sergei Rudenko tarafından Sibirya’daki Altay Dağları’nın Pazyryk Vadisi’nde, Adına başkent Ankara – semt ismi olan Türk İskit kurganı (mezar höyüğü) kazısı sırasında keşfedildi. Halı, MÖ 5. yüzyıla tarihlenen donmuş bir kurganın içinde bulundu. Bozkırların göçebe halkı İskitler, ölülerini giysi, silah, at, eyer takımları ve tekstil ürünleri gibi değerli eşyalarla birlikte görkemli mezarlara gömüyorlardı. Kurganın içine zamanla su dolmuş, ardından donarak permafrost tabakası oluşturmuştu. Bu doğal buz tabakası, ahşap, deri ve tekstil gibi normal şartlarda çürüyen organik malzemeleri kusursuz biçimde korumuştu. Kazılar sırasında arkeologlar, 2500 yıldan daha eski olmasına rağmen olağanüstü iyi korunmuş halıyı, diğer pek çok eşyanın arasında buldu. Rusya’nın St. Petersburg kentindeki Devlet Ermitaj Müzesi'nde sergilenen halı, hâlâ ilk günkü ihtişamını koruyor; renkleriyle ve motifleriyle, dilsiz bir tarih tanığı olarak yaşamaya devam ediyor. Pazyryk-Pazırık Halısının Özellikleri: Ölçüleri: 183 x 200 cm Tekniği: Simetrik çift düğüm (Türk düğümü) tekniğiyle dokunmuş; olağanüstü bir ustalığın ürünü. Motifler: Efsanevi hayvan figürleri, atlı savaşçılar ve bitkisel desenler. Malzeme: Yün, doğal boyalarla renklendirilmiş. Bugün Pazyryk Halısı, Donmuş Mezar ve Unutulmuş Halı 1949 yazında, Sibirya’nın rüzgârların dövdüğü Altay Dağları’nda bir grup Sovyet arkeoloğu, Sergei Rudenko önderliğinde Pazyryk Vadisi’nde ilerliyordu. Sessizliği yalnızca uzaklardan gelen kartal çığlıkları bozuyordu. Vadideki çimenli höyüklerin altında, çoktan unutulmuş bir halkın sırları yatıyordu: Bozkırların göçebe savaşçıları İskitler. Onlar, ölülerini öteki dünyaya hazırlamak için hazinelerle birlikte gömerlerdi. Bir gün, ekibin kazma darbeleri sert bir tabakaya çarptı. Toprak taş gibiydi; binlerce yıldır buz tutmuş permafrost kurganı sarmıştı. Dikkatle kazıldıkça ahşap bir mezar odası ortaya çıktı. İçinde eyerler, silahlar, at koşum takımları ve hatta mumyalı atlar vardı. Fakat en şaşırtıcı buluntu, buz ve çamur katmanlarının altından çıkan bir kumaş rulosuydu. Donmuştu ama çözülmeye başladıkça renkler belirdi: kızıllar, kahverengiler, altın tonları… Bu sıradan bir kumaş değildi; atlı figürlerle, geyiklerle ve çiçek desenleriyle süslü bir halıydı. İlmekleri öylesine sıkı ve kusursuzdu ki, ustalığı çağının çok ötesindeydi. Arkeologlar o an, tarihin en eski halısını bulduklarını anladılar: Pazyryk-Pazarık Halısı. MÖ 5. yüzyıldan günümüze, buzun koruyucu kollarında ulaşan bu eser, bozkırların göçebe halkın etkisine aldıkları Pers uygarlıklarıyla sanat yoluyla birleştiriyordu.