Nereye gittiğini anlayabilmek önemli Şeref OĞUZ - 15 Ağustos 2025   ÖNERİ – YORUM: Algoritmik çağda yollar, yalnızca fi ziksel değil; veri akışlarının da yönünü belirler. Yanlış kodlanmış bir süreç, YZ yapay zekânın bile düzeltemeyeceği çıkmazlara saptırır. YZ’nin de hayırlısı gerek bize:)   Yol her zaman ileriye gitmez. Veri ekosisteminde de yön, yalnızca hız ile değil, doğru hedef ile anlam kazanır. Yanlış veriler üzerine kurulu bir algoritma, kullanıcıyı da sistemi de aynı çıkmazda buluşturur. Bazen sorun, hatalı kodlardan değil, bilinçli yanlış üretilmiş veri politikalarından doğar.   Bu tür düzenekler, sadece bugünü değil, gelecekteki tüm bağlantı noktalarını da yok eder. Dijital ağlarda kesilen her akış, sistem hafızasından silinen her veri, ekosistemin bütününde görünmez çatlaklar oluşturur. Küresel algoritmik düzen içinde kendi kendini izole etmiş olur.   VERİ KÖRLÜĞÜNÜN TEHLİKESİ Dijital çağın en sinsi riski, veri körlüğüdür. Bu, mevcut gerçekleri görmezden gelip yalnızca istenen sonuçlara odaklanma hâlidir. Yapay zekâ, doğruya ulaşmak için ham veriye ihtiyaç duyar; manipüle edilmiş bilgi ise hem analizleri hem de karar süreçlerini zehirler. En sık düşülen hata budur.   Veri körlüğü ile beslenen karar mekanizmaları, kendi kendini doğrulayan çıkmazlara dönüşür. Matematikte buna “yanlış korelasyon” diyoruz. Misal; “ısınan cisimler genleşir. Raylar, elektrik telleri uzar. Bu yüzden yazı havalar ısınınca günler uzar” gibi… Veri körlüğüyle algoritma üretenin sonu…   2 SORU 2 CEVAP / Algoritmik Yön Üzerine… Yanlış verilerle doğru sonuç alınabilir mi? Hayır. Yanlış veri, en gelişmiş yapay zekâ sisteminde bile yanlış sonuç üretir. Veri setinin kalitesi, çıktının güvenilirliğini doğrudan belirler. Bu, bozuk pusula ile denize açılmak gibi sonuç doğurur.   Algoritmik çıkmaz nasıl oluşur? Tekrarlanan hatalı veriler, sabit kodlanmış yanlış parametreler ve kapalı ekosistem mantığı bir araya geldiğinde sistem kendi içine kapanır ve ilerleyemez. Kendi kuyruğunu ısıran piton örneğindeki gibi…   NOT: YOL, SADECE MESAFE DEĞİL  AYNI ZAMANDA YÖN DEMEKTİR Yanlış yöne giden bir sistem, hızlandıkça hedefine değil, çıkmazına yaklaşır. Dijital çağda yolu doğru çizmek, hızdan daha kritik bir strateji hâline gelmiştir. Yanlış duvara dayanmış merdiven misali… O merdiveni hızlı çıkıyor olman, seni doğru yere ulaştırmaz, sadece zaman ve kaynak kaybettirir.   YZ LÛGATI Veri Körlüğü: Gerçek veriyi yok sayarak karar alma pratiği Algoritmik Çıkmaz: Kod veya süreçlerin sistemin ilerleyişini engelleyecek şekilde tasarlanması Dijital İzolasyon: Bir ekosistemin kendini küresel veri akışından koparması Parametre Zehirlenmesi: Yanlış veya taraflı parametrelerle eğitilen sistemlerin hata üretme eğilimi