Kara Para Aklama
Aslen Trabzonlu olduğu kesinleşen (!) ChatGPT, Deepseek, Gemini… ve benzeri 5 farklı yapay zekâ modeline “Dünya kara para aklama merkezleri hakkında özet bilgi hazırlayabilir misiniz?” şeklinde yönelttiğim soruya gelen cevaplar, adeta ağız birliği yapmışçasına, ne yazık ki – HER HALİYLE – yerlerde sürünen REZİL bir “uçan ülke” gerçeğini yansıtır şekilde alt tabloda durumumuzu izahlar.
Kara Para Aklama Nedir?
Yaklaşık HER YIL - dünya genelinde $ 4.8 TRİLYON olduğu tahmin edilen Kara para aklama, yasa dışı yollarla elde edilen gelirlerin yasal yollarla kazanılmış gibi gösterilerek finansal sisteme dahil edilmesidir. Bu süreç üç ana aşamadan oluşur:
-
Yerleştirme (Placement): Nakit paranın finansal sisteme ilk kez sokulması. Örneğin, bankaya yatırma, döviz bürosunda bozdurma ya da küçük parçalara bölerek sisteme yayma.
-
Katmanlama (Layering): Paranın izinin kaybettirilmesi için çeşitli karmaşık işlemlerin uygulanması.
-
Bütünleştirme (Integration): Paranın tamamen meşru bir görünüme kavuşturulması. Genellikle taşınmaz alımı, sanat eserleri, lüks tüketim gibi yollarla yapılır.
Yaygın Aklama Yöntemleri:
-
Bankalar üzerinden transferler (Havale, EFT, SWIFT)
-
Yüksek değerli gayrimenkul alımları
-
Kumarhane ve bahis gelirleri
-
Lüks tüketim (sanat, mücevher, antika)
-
Döviz bürolarının denetimsiz kullanımı
-
Ticaret temelli işlemlerle fatura manipülasyonu
-
Kripto paralar üzerinden yapılan işlemler
Sonuçları:
-
Ekonomik Etkiler: Vergi kayıpları, yatırım dengesizlikleri ve piyasada güven kaybı
-
Toplumsal Etkiler: Yolsuzluk artışı, suç örgütlerinin güçlenmesi
-
Güvenlik Riski: Terör finansmanı, insan ve uyuşturucu kaçakçılığı gibi tehditler
Kara Para Aklamanın Öne Çıktığı Ülkeler (2025, Resmi Raporlara Göre):
-
Birleşik Arap Emirlikleri: Lüks emlak ve altın ticareti üzerinden
-
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti: Casino ve yasa dışı bahis ağırlıklı sistem
-
Türkiye: 2021’de FATF tarafından gri listeye alındı; yasa dışı bahis, altın, inşaat, kripto gibi alanlar yoğun
-
Rusya: Oligarklar ve enerji gelirlerinin transferi
-
Hong Kong, İsviçre, Singapur: Kripto para ve finansal serbesti üzerinden
-
Malta, Cayman Adaları, Lüksemburg: Off-shore hesaplar, pasaport satışları ve düşük vergi politikaları
FATF'nin 2025 Yılında Yetersiz Bulduğu Ülkeler:
-
Birleşik Arap Emirlikleri
-
Türkiye
-
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
-
Güney Afrika
-
Nijerya
-
Mali
-
Mozambik
-
Suriye
-
Filipinler
-
Pakistan
En Çok Kullanılan Aklama Kanalları:
Silah, altın, kripto para, fuhuş, yasa dışı bahis, kumarhaneler, emlak sektörü, lüks otomobil ve sanat piyasaları. Özellikle liman ve marina gibi denetim dışı bölgeler bu işlemler için riskli alanlardır.
Kara para dünya genelinde en çok; silah, altın, kripto para, fuhuş, casino, yasa dışı bahis, kokain, emlak, lüks otomobil ve sanat eserleri ….. üzerinden aklanmaktadır. Özellikle devlet denetiminden uzak, uluslararası özel liman ve marinalara sahip, şeffaf denetim mekanizmaları bulunmayan ülkeler çok daha büyük risk taşımaktadır.
Türkiye “Nereden buldun?” yasasının kaldırılmasının ardından hızla artan kara para trafiği, ülkenin dört bir yanında ve özellikle İstanbul’un en nezih semtlerinde yabancı mafyaların sokak ortasında birbiriyle çatışmasına kadar varan olaylar nedeniyle 2021 yılında FATF tarafından gri listeye alınmış ve hâlâ bu listenin en başında yer almaktadır.